Tanıtım (Tarihçe)

Diyanet İşleri Başkanlığının, toplumu din konusunda aydınlatma görevini yerine getirmesinde en önemli imkânlarından biri de yayın hizmetleridir.

   Diyanet İşleri Başkanlığı, milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi ve toplumu din konusunda sağlam kaynaklara ve sahih bilgiye dayalı olarak aydınlatırken; gerçek ve elektronik ortamda basılı, sesli ve görüntülü eserler hazırlamakta, hazırlatmakta ve yayımlamakta, süreli yayınlar yapmakta ve gerektiğinde ücretsiz yayınları yapıp dağıtmaktadır.

Diyanet İşleri Başkanlığının kurulduğu 3 Mart 1924'ten önce dinî yayın hizmetleri, Şer'iyye ve Evkaf Vekâleti'nce yürütülmekteydi. Bu bakanlık, Millî mücadelenin o zorlu şartlarında birçok dinî nitelikli yayını hazırlatıp yayınlamıştı.

   Diyanet İşleri Başkanlığı, kurulduğu ilk yıllardan itibaren yayın hizmetlerine büyük önem vermiştir. Türkiye Büyük Millet Meclisi, 21 Şubat 1925 tarihinde aldığı tarihî bir kararla Diyanet İşleri Reisliği'nce Kur'an-ı Kerim'in Türkçe tefsiri ve hadis tercümelerinin yaptırılmasını ve bu yayın faaliyetinin yapılması için devlet bütçesinden özel ödenek ayrılmasını kararlaştırmıştır. Bu karar doğrultusunda Elmalılı Hamdi Yazır tarafından “Hak Dini Kur'an Dili" adıyla dokuz ciltlik tefsir hazırlanmış, adı geçen eser 1935 yılından itibaren yayınlanmıştır. Hadis kitabı olarak da Sahih-i Buhari Muhtasarı Tecrid-i Sarih adıyla eser tercüme edilmiştir. İlk üç cildi Ahmet Naim, dokuz cildi de Kamil Miras tarafından tercüme edilen mezkûr eser, Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları arasında yerini alarak bu anlamda halkımızın hissettiği bilgi boşluğunu uzun yıllar doldurmuştur. Yine TBMM ve Başvekâletin kararı üzerine, Diyanet İşleri Reisliği, yaklaşık bir yıl içinde, 51 adet hutbe tertipleyip bunları bir kitap halinde basıma hazır hale getirmiştir. Eser, “Türkçe Hutbe" adıyla ve Başkanlığın ilk yayınlarından biri olarak 1927'de Osmanlıca olarak basılıp din görevlilerinin istifadesine sunulmuştur.

    Başkanlığın yayın hizmetleri 1924 yılından 1950 yılına kadar Zât İşleri Müdürlüğü tarafından yürütülmüştür. 29.4.1950 tarihinde yürürlüğe giren 5634 Sayılı Kanunla da Yayın Müdürlüğü kurulmuştur. Yayın hizmetlerinin basım, satış ve dağıtım işlemlerini hızlandırmak için 9.7.1951 tarihinde ise Dini Yayınlar Döner Sermaye Saymanlığı teşekkül ettirilmiştir. 

   Özellikle 1950'den itibaren yayın hizmetleri yeni bir ivme kazanmıştır. Bu artışta Diyanet İşleri Başkanı Merhum Ahmet Hamdi Akseki'nin gayretleri takdire şayan olmuştur. Bizzat Ahmet Hamdi Akseki tarafından hedef kitle gözetilerek hazırlanan “İslam Dini", “Köylüye Din Dersleri", “Askere Din Kitabı" ve “Yavrularımıza Din Dersleri" adlı eserler yayınlanarak vatandaşlarımızın dinî bilgi sahibi olmalarında önemli fonksiyonlar icra etmiştir.

   Başkanlık, 1962'de “Diyanet" adlı süreli yayınla 1968 yılında “Diyanet Gazetesi"nin yayınını başlatmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı, 1979 yılında Diyanet Çocuk Dergisinin, 1992 yılında Diyanet Aylık Dergisinin ve 1999 yılında da Diyanet Avrupa Dergisinin yayınına başlamıştır. 2013 yılından itibaren ise 2 ayda bir çıkan Aile Dergisini yayınlamıştır. Aile Dergisi, 2014 yılı Ocak ayından itibaren de her ay yayınlanır hale gelmiştir. Süreli yayın faaliyetleri günümüzde Diyanet İlmi Dergi, Diyanet Çocuk Dergisi, Diyanet Aylık Dergi, ekleri olan Diyanet Aile Dergisi ve Haber Bülteni olarak yayın hayatına devam etmektedir.

 

   1965'te 633 sayılı teşkilat kanunu ile Din Hizmetleri ve Din Görevlilerini Olgunlaştırma Dairesi kurulmuş ve bu daire bünyesinde Derleme ve Yayın Müdürlüğü teşekkül ettirilmiştir. Yayın hizmetlerinin etkinlik ve verimliliğini artırmak için 1966 yılında Dini Yayınlar Döner Sermaye Saymanlığı ve Mushafları İnceleme Kurulu Başkanlığı, Derleme ve Yayın Müdürlüğüne bağlanmışlardır. 1978 yılında hac hizmetlerini yürütmek üzere Derleme ve Yayın Müdürlüğüne Hac İşleri Müdürlüğü de bağlanmıştır.  24.02.1978 tarihinde Kütüphane ve Arşiv Müdürlüğü kurulmuştur. Daha sonra Mushafları İnceleme Kurulu Başkanlığı, Derleme ve Yayın Müdürlüğü bünyesinden ayrılmış ve müstakil daire halini almıştır. 17.07.1984 tarihli 84/8360 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Başkanlığın ana hizmet birimlerinden biri olarak Dini Yayınlar Daire Başkanlığı kurulmuştur. Bu daireye bağlı olarak Derleme ve Yayın Şube Müdürlüğü, Süreli Yayınlar Şube Müdürlüğü, Kütüphane Şube Müdürlükleri oluşturulmuştur. 1995 yılında Sesli ve Görüntülü Yayınlar Şubesi Müdürlüğü kurularak Müdürlük sayısı 4'e çıkmıştır.

   01.07.2010 tarihli ve 6002 sayılı “DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN İLE BAZI KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN GEREĞİ" Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Genel Müdürlüğün görevleri:

· Gerçek ve elektronik ortamda basılı, sesli ve görüntülü eserler hazırlamak, hazırlatmak,

bunları inceleyip yayımlamak,

·  Başkanlığın görev alanı ile ilgili konularda radyo ve televizyon yayını yapmak,

·  Radyo ve televizyonlarda yayınlanmak üzere programlar hazırlamak ve hazırlatmak, bu

konularda Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu ve diğer yayın kuruluşları ile işbirliği

yapmak,

·  Yurt dışında yaşayan vatandaş, soydaş ve İslam dinine mensup topluluklara yönelik

değişik dil ve lehçelerde yayınlar hazırlamak, hazırlatmak ve gerektiğinde bunları

ücretsiz dağıtmak,

·   Süreli yayınlar yapmak,

·   Gerektiğinde yurt içinde de ücretsiz kitap dağıtmak

olarak belirlenmiştir.

Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü bünyesinde; Basılı Yayınlar Daire Başkanlığı, Süreli Yayınlar ve Kütüphaneler Daire Başkanlığı, Yabancı Dil ve Lehçelerde Yayınlar Daire Başkanlığı, Radyo ve Televizyon Daire Başkanlıkları kurulmuştur.

   Başkanlık, Türkçe eserler yanında yabancı dillerde ve Orta Asya Türk cumhuriyetlerinde yaşayan soydaşlarımıza yönelik farklı lehçelerde eserler basmıştır. Özellikle 2003-2017  yılları arasında çocuklar, gençler, halk ve aydınlar olmak üzere toplumun değişik kesimlerine hitap eden yayınlara ağırlık verilmiş, yayınlarda içerik ve görsellik kalitesi artırılmış, 10 ayrı serideki yayın çeşitliliği 856'ya ulaşmıştır.

 

   Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü kanunla kendisine yüklenen görevler çerçevesinde günümüzün dinî yayın ihtiyaç ve beklentisini dikkate alarak ve çağdaş yayıncılık ilkelerini de göz önünde bulundurarak yayın hizmetlerini yürütmeye devam etmektedir.

Dini Yayınlar Genel Müdürlüğü; yaptığı yayın hizmetleriyle, Başkanlığın, insanımızın manevi dünyasını geliştirip iç huzurunun sağlanması,  ahlaki yaşantısını güzelleştirmesi, toplumumuzun birlik, beraberlik ve kardeşlik duygularını daha da geliştirip huzur ve dayanışma içerisinde hayat sürmesi hedefine katkı sağlamaktadır.  ​